Budowa domu to przedsięwzięcie wymagające dużego wysiłku i podejmowania wielu decyzji, często mających wpływ na przyszłe zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców. Dlatego jedna z ważniejszych decyzji dotyczy stworzenia dobrze działającego systemu wymiany w powietrza. Wentylacja ma bowiem kluczowe znaczenie z zapewnieniu odpowiedniej jakości powietrza oraz w utrzymaniu optymalnej wilgotności w domu. Dom bez pleśni, grzybów, czysty i bezpieczny dla dzieci oraz alergików – to jest nam w stanie zapewnić wentylacja grawitacyjna.

 

 

Co to jest wentylacja grawitacyjna?

Wentylacja grawitacyjna nazywana jest wentylacją naturalną,  gdyż wymiana powietrza następuje tu na zasadzie konwekcji, czyli wskutek naturalnego ruchu powietrza. Zgodnie z prawami fizyki ciepłe powietrze z wnętrza budynku płynie ku górze, gdyż ma mniejszą gęstość od chłodniejszego powietrza napływającego z zewnątrz. Ruch ten odbywa się w odpowiednio wybudowanych kominach wentylacyjnych, z pionowymi kanałami wentylacyjnymi, w których powstaje ciąg umożliwiający wysysanie z domu zużytego powietrza. Do budowy komina wentylacyjnego należy więc stosować sprawdzone i dobrej jakości pustaki wentylacyjne. Idealnym rozwiązaniem może okazać się pustak perlitowy, czyli wykonany ze szkła wulkanicznego. Jest to materiał nowoczesny, ekologiczny i naturalny, o izolacyjności cieplnej dwa razy większej od keramzytu. Pustaki perlitowe są lekkie i łatwe w montażu, dzięki czemu rozwiązanie to coraz bardziej zyskuje na popularności. Warto również zapoznać się z ofertą rur spiro, które również znajdują szerokie zastosowanie w konstrukcji systemów wentylacyjnych.

Dzięki temu, że wentylacja grawitacyjna jest bezgłośna, niedroga nie potrzebuje zasilania, obecnie zyskuje przewagę nad wentylacją mechaniczną.

 

Wentylacja grawitacyjna wczoraj i dziś

W poprzednim stuleciu, w starszym budownictwie, również instalowano wentylację grawitacyjną, ale tzw. nieregulowaną, czyli działającą pod wpływem wielu zmiennych, np. warunków atmosferycznych i stopnia szczelności okien i drzwi. Założeniem wentylacji nieregulowanej było to, że powietrze chłodne wnikało nie przez komin wentylacyjny jak obecnie, ale właśnie przez nieszczelne drzwi i okna bądź było wpuszczane do pomieszczenia wskutek wietrzenia, na zewnątrz wydostawało się zaś przez kratki wentylacyjne. Przepływ powietrza w domu był zatem niekontrolowany i mocno uzależniony od aury, dodatkowo nieekonomiczny, gdyż np. w czasie mrozów wiatrów pomieszczenia przy zastosowaniu takiej wentylacji wychładzały się bardzo szybko, powodując duże straty finansowe spowodowane wzmożonymi wydatkami na ogrzewanie. Pod koniec XX wieku nieszczelne drewniane okna w większości domów i mieszkań zaczęto wymieniać na bardzo szczelne i energooszczędne okna z PCV, nieprzepuszczające powietrza z zewnątrz. Bez dopływu chłodnego powietrza „stara” wentylacja w wielu takich przypadkach okazywała się niewystarczająca, pojawiały się wilgoć i pleśń, a mieszkańcy zagrzybionych domostw zaczynali chorować za choroby gardła, skóry, układu oddechowego itp. Zaczęto więc dostrzegać potrzebę stosowania kanałów wentylacji grawitacyjnej. Idealnie jednak byłoby, gdyby już na etapie planowania architekci uwzględniali odpowiednie rozplanowanie wentylacji, niestety, często tak się nie dzieje i kwestie związane z wentylacją, jej rozmieszczeniem i budową kominów wentylacyjnych, bywają lekceważone. Tymczasem budowa komina wentylacyjnego wcale nie jest skomplikowana i kosztowna. Kanały wentylacyjne mogą być z już gotowych pustaków wentylacyjnych, świetnym rozwiązaniem są też gotowe systemy kominowe, składające się z rur spiro i kształtek ceramicznych, lekkiego pustaka keramzytobetonowego lub pustaka perlitowego oraz  izolacji wykonanej z wełny mineralnej.

 

Izolacja kanałów wentylacyjnych

Właściwa izolacja kanału wentylacyjnego jest podstawą nowoczesnej wentylacji grawitacyjnej. Aby w kalane zawsze mogła zachodzić konwekcja, oparta na właściwej różnicy ciśnień pomiędzy wlotem a wylotem, kanał zawsze musi być odpowiednio zaizolowany, by mógł stale utrzymywać ciepło. W zimnym kanale ciąg jest słabszy lub może nawet ulec odwróceniu. Dlatego też do budowy nowoczesnych kanałów wentylacyjnych używa się np. zapewniających bardzo dobrą izolacyjność lekkich pustaków perlitowych lub keramzytobetonowych. Użycie niewłaściwego materiału do budowy komina wentylacyjnego, zwłaszcza zlokalizowanego przy ścianach zewnętrznych budynków, może skutkować przemarzaniem i powstawaniem ciągu wstecznego, głównych przyczyn wilgoci i grzybów w domu. Warto więc poważnie podejść do tej kwestii i postawić na przykład na bardzo dobry pustak perlitowy oraz dobrać jak najlepszą rurę spiro.

 

Kanały wentylacyjne i nawiewniki

Kanały wentylacyjne i nawiewniki pełnią bardzo ważną rolę w systemie wentylacyjnym, bo to od ich właściwej konstrukcji zależy sprawna wymiana powietrza zanieczyszczonego na świeże. Aby ciąg kanałów wentylacyjnych był wystarczający, muszą mieć one odpowiednią wysokość. Im większa jest odległość kratki znajdującej się w pomieszczeniu od wylotu nad dachem, tym ciąg jest lepszy. Dlatego np. projektując łazienkę na poddaszu, trzeba wziąć pod uwagę tę zależność i zastanowić się, czy odległość kratki do wylotu będzie wystarczająca. Ważną zasadą konstrukcyjną jest unikanie projektowania kominów o różnych wysokościach, gdyż komin wyższy może zaciągać powietrze z komina niższego, tak jak łazienkowe lub kuchenne wentylatory przy niedoborze powietrza mogą tworzyć ciąg wsteczny w najniższych kominach. Dlatego kanały wentylacyjne powinny mieć odpowiednio duże przekroje, np. ok. 15 cm. Z kolei aby opory powietrza w kanałach były mniejsze, należy zadbać, by miały one gładkie ścianki oraz prostokątny przekrój. Jeżeli zaś komin wentylacyjny przechodzi przez pomieszczenia nieogrzewane, np. strych, należy je odpowiednio ocieplić, by nie dopuścić do powstawania do ciągu wstecznego.

Nie należy również zapominać o ważnej roli nawiewników, przez które chłodne, czyste powietrze dostaję się do środka pomieszczenia. Nawiewniki umieszczone są zazwyczaj w ramach okien lub w ścianach. Najwygodniejsze są nawiewniki automatyczne, które nie wymagają ręcznej zmiany ustawień oraz zależnie od temperatury i wilgotności powietrza na zewnątrz same zamykają się lub otwierają.

Zaprojektowanie, a potem zbudowanie odpowiedniego systemu wentylacyjnego jest zadaniem ważnym i trudnym. Dlatego zawsze warto korzystać z pomocy ekspertów, którzy zawsze posłużą radą  i doradza właściwe rozwiązanie.